D’PrinzipPien
Den n oder nn um Enn vum Wuert gëtt geschriwwe virun engem Vokal, virun n, d, t, z, h, a viru Sazzeechen :
den Numm, en Déier, den Tunn, en hallwen Teller, en Job fannen, mäin Hummer,
den alen Änder, den décken Yves, deen aneren Apel; mäin A;
dann awer ginn all d’Jongen an den ieweschte Sall; ech wëll kënne liese léieren; wëssen, kënnen, wëllen; wann ech wëll, da kann ech
Déi englesch Buschtawen j an c am Ufank vum Wuert ginn dacks wéi dsch oder ts geschwat, da bleift den n oder nn:
en Job fannen, en Cent ausginn
Soss gëtt den n oder nn um Enn vum Wuert gewéinlech net geschriwwen:
de Virnumm, e Kallef, de Marc,
e grousse Becher, de Jean fannen, siwe Frang, mäi Bic, de léiwe Jean-Paul, de klenge Franz, deene meeschte Pijen, mäi Been;
da gi vill Jongen a Veräiner; ech wëll kënnen anescht liesen; wa Kanner wëlle liesen; se si geschwë fäerdeg
Den n oder nn um Enn vu Substantiven oder Nimm gëtt awer geschriwwen a fält net ënnert d’n-Reegel:
d’Reunioun gëtt gehal, ech hu mer de Kënn raséiert, d’Léierin gesinn, d’Maschinn flécken, an Ungarn reesen
AUSNAM: Wann hannen -en steet, dann zielt d’n-Reegel,
da fält den
n awer ewech:
d’Meedche() ka muer de Moie() kommen
Bei
de Substantiven op
-äin an op -een ass d’Ewechloosse vum n fakultativ:
de Wäi gëtt geschwë gedronk, e
Schwäi schluechten, Latäi léieren
de Wäin gëtt geschwë gedronk, e
Schwäin schluechten, Latäin léieren
d’Bee wéi hunn, duerch de Ree
lafen, e Stee geheien
d’Been wéi hunn, duerch de Reen
lafen, e Steen geheien
Ausnam: Bei verschiddenen
Zesummesetzunge gëtt et just d’Form ouni n:
schwäiwëll, Wäifläsch, Wäiglas,
Wäibau
Reemantel, Steekaul, Steekoup,
Steemetzer
Den
n bei geografeschen Nimm fält just ewech bei Nimm, déi
mat
-en ophalen:
an
Asie wunnen, an Italie fueren, an Norwege goen, um Schwaarze Mier, a
Schwede fueren, Spuenierees an d’Alpe goen, d’Appalache kennen,
an de Pyrenäe wanderen, de lëtzebuergeschen Deel vun den Ardenne
gëtt als Éislek bezeechent
Bei
Nimm vun Uertschaften a Stied kann den
n och stoe
bleiwen:
zu
Lëntge brennt et / zu Lëntgen brennt et
zu
Néngse schéngt d’Sonn / zu Néngsen schéngt d’Sonn
op
Münche fueren / op München fueren
Wa
virum
n an der Endung keen e steet,
bleift den
n erhalen:
London
war ëmmer d’Haaptstad vun England. Zu Berlin lieft et sech gutt.
Reegelen an Exercicen
1 2 3
(um Site vum LOD)